ვიქტორინები

                               შემაჯამებელი  ვიქტორინა  VII კლასში
                     საბუნებისმეტყველიო მეცნიერებებში
                       თემა: "ჩვენი უხილავი მტრები "

                  ვიქტორინა- კონკურსი

           საბუნებისმეტყველო მეცნიერებები

       (ბაქტერიები, ვირუსები,სოკოები)

             „ჩვენი უხილავი მტრები...“

            მოგესალმებით.......

      დღეს ჩვენ შემოგთავაზებთ შემაჯამებელ                                        ვიქტორინას თემაზე:

            “ჩვენი უხილავი მტრები”

ვიქტორინის მონაწილეები არიან

       VII კლასის მოსწავლეებით დაკომპლექტებული ორი ჯგუფი

          მიზანი.....

 ამ ვიქტორინის მიზანია მოსწავლეების   მეტი ინფორმირებულობა “ჩვენი უხილავი მტრების “შესახებ და უსაფრთხო ცხოვრების წესის დაცვის მნიშვნელობის გააზრება...

  კითხვა   1

როგორ ორგანიზმებს ვუწოდებთ მიკროორგანიზმებს და რითია შესაძლებელი მათი შესწავლა?

პას: მიკროორგანიზმებს ვუწოდებთ მცირე ზომის თვალით უხილავ სიცოცხლის ფორმებს, რომელთა შესწავლა შესაძლებელია მიკროსკოპით.

კითხვა 2

დაახასიათეთ ბაქტერიული უჯრედი;

პას: არა აქვს ბირთვი და მემბრანიანი ორგანოიდები, აქვს უჯრედის კედელი, რიბოსომები,ცითოპლაზმა ,ციტოპლაზმური მემბრანა, აქვს ბირტვის მაგივრად ნუკლეოიდი,სადაც არის რგოლური ქრომოსომა და დნმ -ის ერთი მოლეკულა,აქვს ლორწოვანი კაფსულა.

კითხვა 3

როგორ ფიქრობთ რა ფაქტორები უშლიან ხელს ბაქტერიების გამრავლებას? ისინი ხომ ყველგან არიან?

პას: ეს პირობებია: არასაკმარისი საკვები, მზის სხივები,მაღალი ან დაბალი ტემპერატურა,აგრეთვე ერთუჯრედიანები,რომლების ბაქტერიებით იკვებებიან.

კითხვა 4

რამდენ გრადუსზე იღუპება  ბაქტერიის სპორა?

პას: სპორა იღუპება +120 -ზე;

კითხვა 5

რომელი  ბაქტერიებია აერობული და რომელი ანაერობული?(პასუხი განმარტეთ);

პას: აერობულები სუნთქვისათვის იყენებენ თავისუფალ ჟანგბადს,ხოლო ანაერობული-რომელსაც სუნთქვისათვის არ ესაჭიროება ჟანგბადი.

კითხვა 6

რა მოხდებოდა ნიადაგში ლპობის ბაქტერიები რომ არ იყოს?

პას: ნიადაგში ნეშომპალა არ წარმოიქმნებოდა და დედამიწა სანაგვე ყუთს დაემსგავსებოდა;

კითხვა 7

ბაქტერიების გარდა კიდევ რომელი ორგანიზმები იწვევენ ინფექციურ დაავადებებს?

პას: ვირუსები

კითხვა 8

თქვენი აზრით შეუწყო ხელი სტერილიზაციამ და პასტერიზაციამ  ტუბერკულოზით დაავადებული ადამიანების რიცხვის შემცირებას? (პასუხი დაასაბუთეთ):

პას: რა თქმა უნდა, რადგან იმ ტემპერატურაზე რომელსაც ვქმნით სტერილიზაციის ან პასტერიზაციის დროს იღუპება ყველა პარაზიტი ,ბაქტერია და რა თქმა უნდა ტუბერკულოზის ჩხირიც,რაც ხელს შეუწყობდა ტუბერკულოზის გავრცელებას;

კითხვა 9

ამბობენ , რომ ბაქტერიული მოქმედების შედეგია ღვინის, ძმრის, შამპანურის, ხაჭოს, მაწვნის,კეფირის დამზადება.რა კავშირშია ბაქტერიებთან?

პას: ამ პროცესში მონაწილეობას ღებულობს  რძემჟავა, ძმარმჟავა და სპირტული დუღილის ბაქტერიები:

კითხვა 10 (3  ქულიანია)

დაახასიათეთ ვირუსი შემდეგი გეგმის მიხედვით:

ა) რას ნიშნავს სახელწოდება;

ბ) ვინ აღმოაჩინა პირველად და სად?

გ) მისი აგებულება , შემადგენლობა და სასიცოცხლო პროცესები:

პას: ა) სახელწოდება ლათინურია და ნიშნავს „შხამს“

ბ) აღმოაჩინა 1892 წელს რუსმა ივანოვსკიმ თამბაქოს ვირუსში;

გ) არაუჯრედული აგებულება აქვს.შედგება დნმ-ის ან რნმ-ის მოლეკულებისაგან და ცილოვანი გარსისაგან,რომელიც დამცავ როლს ასრულებს,აქვს კაფსიდა ,რომელშიც მოთავსებულია მემკვიდრული ინფორმაცია.სასიცოცხლო პროცესებიდან ახასიათებს მხოლოდ გამრავლება.

კითხვა 11 (2 ქულიანია)

ბაქტერიოფაგი ბაქტერიაა?

ჩამოთვალეთ მისი შემადგენელი ნაწილები:

პას:  ბაქტერიოფაგი ვირუსია,რომელიც გამოიყენება ბაქტერიული დაავადებების სამკურნალოდ.

. იგი შედგება თავის -რომელშიც მოთავსებულია დნმ-ი,  კუდის -- რნმ და ცილოვანი გარსისაგან და მისამაგრებლებისაგან.

კითხვა  12

კვების ტიპის მიხედვით სოკოები მცენარეებს ჰგვანან თუ ცხოველებს?

პას:  ცხოველებს ,რადგან ჰეტეროტროფულად იკვებებიან, მათ არა აქვთ  ქლოროფილი,ამითომ ვერ ქმნიან საკვებ ნივთიერებებს;

კითხვა 13

როგორ მრავლდებიან საფუარი სოკოები და ქუდიანი სოკოები?

პას: საფუარი სოკოები---დაკვირტვით;

     ქუდიანი სოკოები ---სპორებით:

კითხვა 14

განმარტეთ სიტყვები: „სადაც მზე არ იხედება ,იქ ექიმი ხშირად შედის“

პას:

 კითხვა 15

დაასახელეთ ორი რამ, რის გამოც მეცნიერებს ვირუსები ორგანიზმებად არ  მიაჩნიათ?

პას: 1) არ გააჩნიათ უჯრედული აგებულება:

      2) მხოლოდ სხვა ორგანიზმის უჯრედის შიგნით ავლენენ ცოცხალის  ნიშან-თვისებებს:

კითხვა 16

ჩამოთვლილი ორგანიზმებიდან რომლის სხეულია აგებული პროკარიოტული, რომლის ეუკარიოტული   უჯრედით და რომელს აქვს არაუჯრედული აგებულება? (მიუნიშნეთ ციფრებით)

1) ამება                                          პროკარიოტული                                            

2)  გრიპის ვირუსი           

3) სოკო მუკორი

4) ტუბერკულოზის გამომწვევი

5) ლურჯ-მწვანე წყალმცენარე

6) შიდსის გამომწვევი             ეუკარიოტული

7) შავი ჭირის გამომწვევი

8) ქოლერის გამომწვევი

9) ლეიშმანია                         არაუჯრედული ფორმა

10)წითურის გამომწვევი

პას:   1)ამება                              პროკარიოტული                                                                     

2) გრიპის ვირუსი                       (4;5;7;8;)  

3)სოკო მუკორი

4)ტუბერკულოზის გამომწვევი

5)ლურჯ-მწვანე წყალმცენარე

6)შიდსის გამომწვევი                  ეუკარიოტული

7)შავი ჭირის გამომწვევი                 (1;3;9)

8)ქოლერის გამომწვევი

9)ლეიშმანია                       არაუჯრედული   ფორმა       10)წითურის გამომწვევი                (2;6;10)

კითხვა  17

 რა არის ნეშომპალა და რომელი ბაქტერიების დამსახურებაა მისი წარმოქმნა?

პას: ნეშომპალა ნიადაგის ზედა ნაყოფიერი ფენაა, რომელიც წარმოიქმნება ლპობის ბაქტერიების ზემოქმედებით ორგანიზმის კვდომის, დაშლის შედეგად.

კითხვა 18

ვინ აღმოაჩინა ბაქტერიები,როდის და სად?

პას: ჰოლანდიელმა მკვლევარმა ანტონ ვან ლევენჰუკმა მის მიერ შექმნილი გამადიდებელი  ხელსაწყოთი  (ადიდებდა 160-200 ჯერ) .აღმოაჩინა ბაქტერიები-ადამიანის კბილის ნადებში და იგი წერდა ,რომ  „ადამიანის კბილის ნადებში უფრო მეტი ცოცხალი ორგანიზმია (ბაქტერიაა) ვიდრე ადამიანების რაოდენობა სამყაროში“

კითხვა 19 (3 ქულიანი) (1-16,17 -------3 ქულა

1-12 სწორი პასუხი-------2 ქულა

1-10  სწორი პასუხი-------1 ქულა)

ჩამოთვლილი დაავადებებს მიუწერეთ ბაქტერიულია,სოკოვანი თუ ვირუსული?

1.  ბოტულიზმი-----------

2.  წითელა---------

3.  ფილტვების ანთება--------

4.  გრიპი-----------

5.  ყივანახველა---------

6.  შიდსი----------

7.  ტეტანუსი------------

8.  დიზენტერია------------

9.  ყბაყურა------------

10.                   ქოლერა------------

11.                   მუცლის ტიფი------------

12.                   ცოფი------------

13.                   ჰეპატიტი-------------

14.                   დიფტერია----------

15.                   ქუნთრუშა--------

16.                   კანდიდოზი---------

17.                   პოლიომიელიტი--------

პას:   1. ბოტულიზმი--------- ბაქტერიული

2.  წითელა---------ვირუსული

3.ფილტვების ანთება--------ბაქტერიული

4. გრიპი-----------ვირუსული

5.ყივანახველა---------ბაქტერიული

6.შიდსი----------ვირუსული

7.ტეტანუსი------------ბაქტერიული

8.დიზენტერია------------ბაქტერიული

9.ყბაყურა------------ვირუსული

10.ქოლერა------------ბაქტერიული

11.მუცლის ტიფი------------ბაქტერიული

12.ცოფი------------ვირუსული

13.ჰეპატიტი-------------ვირუსული

14.დიფტერია----------ბაქტერიული

15.ქუნთრუშა--------ბაქტერიული

16.კანდიდოზი---------სოკოვანი

17.პოლიომიელიტი--------ვირუსული

კითხვა 20

შესავალი: თქვენ კარგად იცით რომ ბაქტერიული და ვირუსული დაავადებების სამკურნალოდ ვაქცინაციამ უდიდესი როლი შეასრულა;

   ამ ყუთში დევს ნივთი ,რომლის გამოყენებამ უდიდესი სამსახური გაუწია კაცობრიობას. მისი საშუალებით მინიმუმამდე შემცირდა  ვირუსული და ბაქტერიული დაავადებათა გადაცემის ალბათობა. მას გამოიყენებენ ძირითადად სამედიცინო დაწესებულებებში,მაგრამ ის ნებისმიერი თქვენთაგანის ოჯახში მოიპოვება....

რა დევს შავ ყუთში? ( მოსაფიქრებლად  2 წუთი)

•      

•      

•     ახლა კი ჩვენი ჟიური შედეგებს შეაჯამებს და გამოაცხადებს გამარჯვებულ გუნდს....

•     გამარჯვებულების დაჯილდოვება სიგელებით

•     მეორე გუნდიც დაჯილდოვდება  სტიმულისათვის

 ჟიურის წევრების შეფასების ფურცელი

№	ჯგუფი 1  ( ქულა)	ჯგუფი 2  (ქულა)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20

  ჯგუფისათვის მისაცემი კითხვა-სავარჯიშოები:

კითხვა 16

ჩამოთვლილი ორგანიზმებიდან რომლის სხეულია აგებული პროკარიოტული, რომლის ეუკარიოტული   უჯრედით და რომელს აქვს არაუჯრედული აგებულება? (მიუნიშნეთ ციფრებით)

1) ამება                                          პროკარიოტული                                            

2)  გრიპის ვირუსი           

3) სოკო მუკორი

4) ტუბერკულოზის გამომწვევი

5) ლურჯ-მწვანე წყალმცენარე

6) შიდსის გამომწვევი             ეუკარიოტული

7) შავი ჭირის გამომწვევი

8) ქოლერის გამომწვევი

9) ლეიშმანია                         არაუჯრედული ფორმა

10)წითურის გამომწვევი

კითხვა 19 (3 ქულიანი) (1-16,17 -------3 ქულა

1-12 სწორი პასუხი-------2 ქულა

1-10  სწორი პასუხი-------1 ქულა)

ჩამოთვლილი დაავადებებს მიუწერეთ ბაქტერიულია,სოკოვანი თუ ვირუსული?

1.   ბოტულიზმი-----------

2.   წითელა---------

3.   ფილტვების ანთება--------

4.   გრიპი-----------

5.   ყივანახველა---------

6.   შიდსი----------

7.   ტეტანუსი------------

8.   დიზენტერია------------

9.   ყბაყურა------------

10.                     ქოლერა------------

11.                     მუცლის ტიფი------------

12.                     ცოფი------------

13.                     ჰეპატიტი-------------

14.                     დიფტერია----------

15.                     ქუნთრუშა--------

16.                     კანდიდოზი---------

17.                     პოლიომიელიტი--------

 ვიქტორინა-- კონკურსი

VIII--IX კლასის

მოსწავლეთა გუნდებს შორის...

        მოგესალმებით , მოწვეული სტუმრებო....

დღეს  საბუნებისმეტყველო კათედრა ატარებს                                    ვიქტორინა-- კონკურსს.

  ამ ვიქტორინის მიზანია საბუნებისმეტყველო საგნების  პოპულარიზაცია და  მოტივაციის ამაღლება  მოსწავლეებში.... ?

მაშ ,მივესალმოთ.....        VIII კლასის        გუნდი         „ ალქიმიკოსები“  და     IX კლასი  გუნდი

      „ პალეონტოლოგები“

ვიქტორინის უკეთესად წარმართვისათვის  აუცილებელია  ავირჩიოთ  ჟიური,რომელიც  დაითვლის ქულებს და  გამოაცხადებს გამარჯვებულ გუნდს........

 მაშ, მივესალმოთ ჩვენი კომპეტენტური ჟიური....

1)  ტიელიძე გულჩორა;

2) მამესწარაშვილი ესმა(კათედრის თავ-რე );

3) გიუნაშვილი ეკა

გთხოვთ დაიკავოთ თქვენთვის გამოყოფილი ადგილები....

ვიქტორინის ჩატარების ზოგადი წესები

- გუნდებს მიეცემათ 20 შეკითხვა (შემდეგი საგნებიდან:  ფიზიკა,  ბიოლოგია და ქიმია).

- მოსაფიქრებელი დრო და ქულების რაოდენობა დამოკიდებულია შეკითხვის სირთულეზე;

- თანაბარი ქულების მოპოვების შემთხვევაში საპრიზო ადგილების პრეტენდენტებისათვის

ინიშნება ბლიცტური.

ბლიცტურის ზოგადი წესები:

- გუნდებს მიეცემათ  5 ერთნაირი შეკითხვა (თითო კითხვა თითო საგნიდან);

- მოსაფიქრებელი დრო - 1 წუთი.

- თანაბარი ქულების მოპოვების შემთხვევაში, ბლიცტური გრძელდება თითო-თითო

შეკითხვით გამარჯვებულის გამოვლენამდე. 

ვიქტორინის მოთხოვნები და მიმდინარეობა

- თითოეული შეკითხვა გამოისახება ეკრანზე და იკითხება ვიქტორინის წამყვანის მიერ;

- მოსაფიქრებლად გამოყოფილ დროში მოსწავლეები პასუხს წერილობით აფიქსირებენ საპასუხო ბარათზე. მხოლოდ სიტყვიერად გაცემული პასუხი მხედველობაში არ მიიღება;

- მოსაფიქრებელი დროის ამოწურვის შემდეგ გუნდის კაპიტანი დამკვირვებელს გადასცემს საპასუხო ბარათს;

- შეკითხვას რიგ-რიგობით პასუხობენ გუნდები - კაპიტანი ან მის მიერ დასახელებული გუნდის რომელიმე წევრი;

- საპასუხო ბარათები გადაეცემა ვიქტორინის შედეგების დამთვლელ კომისიას.

შედეგების გამოცხადება:

- შედეგების დამთვლელი კომისია ითვლის ქულებს და გამოავლენს გამარჯვებულებს;

- ვიქტორინაში გამარჯვებულებს გადაეცემათ  სიგელები:

აკრძალვები:

- გუნდი დაჯარიმდება კარნახის, ნებართვის გარეშე გუნდის წევრის მაგიდიდან ადგომის,

დარბაზიდან გასვლის, აგრეთვე ხმაურის ან უხეში ქცევის შემთხვევაში;

- ჯარიმის ქულა განისაზღვრება დარღვეული წესის შესაბამისად.(1 ან 2 ქულა):

აბა მზად ხართ?......დავიწყოთ....

                         კითხვა  №1

   ძუძუმწოვრების სისხლის მიმოქცევის სისტემაში, რომელ ვენებში მოძრაობს არტერიული სისხლი? 

 პას:  ფილტვების    ვენებში:

                       კითხვა  № 2

ელემენტი ჟანგბადთან ურთიერთქმედებისას წარმოქმნის ბინარულ ნაერთს რომელსაც ოქსიდს უწოდებენ. დაასახელეთ ოქსიდთა ჯგუფი, რომელსაც მიეკუთვნება თუთიის ოქსიდი. 

პას: ამფოტერული ოქსიდი

                         კითხვა  № 3

   ზამბარის წაგრძელებისთვის საჭიროა გარკვეული ძალის მოდება. როგორი ძალა უნდა მოვდოთ ორ ერთმანეთთან პარალელურად გადაბმულ ერთნაირ ზამბარას თითოეული მათგანის თანაბარი სიგრძით დაგრძელებისთვის?

პას: იგივე ძალა

                         კითხვა  № 4

        ეს ორგანიზმები 1892 წელს რუსმა მეცნიერმა დ. ივანოვსკიმ აღმოაჩინა. მათი სახელწოდება ლათინურიდან ითარგმნება, როგორც 'შხამი' რომელია ეს მავნე ორგანიზმები? 

 პას:  ვირუსები:

                  

                    კითხვა  № 5

რა  ეწოდება ხელსაწყოს,რომლითაც შესაძლებელია ორი ერთმანეთში შეურევადი სითხის  დაყოფა?

  პას: გამყოფი  ძაბრი  ანუ  ბიურეტი:

    

ახლა კი სანამ  ჟიური  5 კითხვის შედეგებს გამოაცხადებს   გუნდი „ალქიმიკოსები“ წარმოგვიდგენენ   ნომერს...... ( ლექსი):

                  კითხვა  № 6

       ამ ცხოველს ალფრედ ბრემმა 'ცხოველის კარიკატურა' უწოდა, ხოლო ჟორჟ ბუბონმა – 'ბუნების უდიდესი შეცდომა'. იგი ტოტზე თავით ქვემოთ კიდია, სიცოცხლის ნაწილს უმოძრაოდ ატარებს და მწვანე ბეწვი აქვს. რომელია ეს ცხოველი? 

პას: ეს ცხოველია  ზარმაცა....

                      კითხვა  № 7

         რომელ ოქსიდს იყენებენ   მშენებლობაში

კედლების შესათეთრებლად?

       პას: კირს ანუ კალციუმის ოქსიდს:

                        კითხვა  № 8

რა ძალა აკავებს შეშის ნაპობში გაჭედილ სოლს? 

 პას:  სიმძიმის ძალა

                       კითხვა  № 9

    რეკლამის გასაფორმებლად ხშირად იყენებენ ფერად ნათურებს. დაასახელეთ აირი, რომლითაც მათ ავსებენ? 

პას:   ეს აირი არის  ნეონი

                         კითხვა  № 10

   ამ მცენარის სამშობლო ჩინეთია. საქართველოში 1833 წელს გამოჩნდა და მისი პლანტაციები პირველად ოზურგეთში გაშენდა. ჩინეთში მისი მომზადებისა და მირთმევის გარკვეული რიტუალი არსებობს. ამ მცენარეს სასიამოვნო არომატის გარდა, სამკურნალო თვისებებიც გააჩნია, რომელია ეს მცენარე? 

პას:   ეს მცენარეა  ჩაი:

                     კითხვა  № 11

რატომ   იბუზებიან  ჩიტები ყინვაში?

 პას: აბუზული ჩიტის ბუმბულებს შორის ჩვეულებრივთან შედარებით მეტია ჰაერი, ჰაერი კი სითბოს ცუდი გამტარია,ამიტომ ფრინველი სითბოს ინარჩუნებს....

                        კითხვა  № 12

 თვითმფრინავში ჰერმეტიზაციის დარღვევისას

სხეულები გარეთ ცვივა. რატომ? 

პას: თვითმფრინავში დედამიწის მიზიდულობის ძალა ნაკლებია, ვიდრე გარეთ

                 კითხვა  № 13

          ნუკლეინმჟავას მეშვეობით მიმდინარეობს ცილის სინთეზი, სახეობის შენარჩუნება და შთამომავლობის გადაცემა დედისეულ უჯრედიდან შვილეულ უჯრედში. ნუკლეინმჟავას რომელი სახეობა განაპირობებს მემკვიდრეობითი ნიშნების გადაცემას? 

 პას:   დეზოქსირიბონუკლეინმჟავა(დნმ)

                         კითხვა  № 14

კუჭის  წყლულის  დაავადების სამკურნალოდ  ექიმები  პაციენტს უნიშნავენ სამკურნალო საშუალებას „ მაალაქსს“ . რომელ  ქიმიურ ნივთიერებას შეიცავს  ეს წამალი დიდი რაოდენობით?

 პას: ალუმინის  ჰიდროქსიდს  Al(OH) ₃

                        კითხვა  № 15

ალბათ შეგიმჩნევიათ ,რომ სიცხეში ძაღლი ენას „გადმოაგდებს“ ხოლმე. რა არის ამის  მიზეზი?

პას: ძაღლს საოფლე  ჯირკვლები  მოთავსებული ქვს  მხოლოდ თითების ბალიშებზე. ცხელ ამინდში ფართოდ გაღებული პირიდან და „გადმოგდებული“ ენიდან ნერწყვის ინტენსიური აორთქლება  აგრილებს მის ორგანიზმს.

      ახლა კი სანამ  ჟიური  5 კითხვის შედეგებს გამოაცხადებს   გუნდი „პალეონტოლოგები “ წარმოგვიდგენენ   ნომერს...... ( ლექსი):

      

                     კითხვა  № 16

გუნდებს ეძლევათ დავალებად მოცემულ ცხრილში გადაანაწილონ  ნაერთთა ქიმიური ფორმულები:

NaCl, HCl, NaOH, Na₂O, CaO, Ca(OH)₂, CaSO₄, H₂SO₄, SO₂, SO₃, H₂S, MgS,  Mg(NO₃)₂,  MgO, Mg(OH)₂,MgCO₃,

CO₂,  H₂SO₃, H₃PO₄, KOH, H₂CO₃,  K₃PO_4,  Ba(OH)₂, LiOH:   მოფიქრებისათვის გეძლევათ 2 წუთი:

ოქსიდი	მჟავა	ფუძე	მარილი

                      კითხვა  № 17

ამათგან რომელი მცენარე ცოცხლობს ყველაზე დიდხანს? 

ა) მუხა

ბ) ბაობაბი:

გ) ლარიქსი:

დ) ევკალიპტი:

                   კითხვა  №  18

რა ჰქვია მსხვილი ნაწლავის ანთებას? 

 პას: გასტრიტი       

                   კითხვა  №   19

რომელ სამკურნალო პრეპარატს ამზადებენ ობის სოკოსაგან? 

პას: პენიცილინი

                      კითხვა  №  20

რადიარდ კიპლინგის ცნობილი გმირის მაუგლის ერთ–ერთი მეგობარი შავი პანტერა ბაგირა იყო. შავი ფერის არატიპიური შეფერილობის ლეოპარდები, იაგუარები იბადებიან ჩვეულებრივი მშობლებისაგან. მათი შეფერილობა გამოწვეულია მუქი ფერის პიგმენტის სიჭარბით. ასეთ მოვლენას უწოდებენ: 

პას: მელანიზმი

 

სანამ   ჩვენი კომპეტენტური ჟიური შედეგებს შეაჯამებს  და წარმოგვიდგენს გამარჯვებულ გუნდს.... მოვისმინოთ  მუსიკა.....

   გამარჯვებული გუნდის წევრებს სიგელებით დააჯილდოვებს სკოლის დირექტორი :

                ბლიცტურის შეკითხვები:

1)  ზოგჯერ ჩვეულებრივი შეფერილობის ვეფხვებს, ლომებს, მგლებს და სხვ. ცხოველებს სრულიად თეთრი ნაშიერები უჩნდებათ. რა ეწოდება ამ მოვლენას?  

პას:  ალბინიზმი

2)იგი კვერნისებრთა ოჯახის წარმომადგენელია და ჩრდილოეთ ამერიკაში ბინადრობს, მას კუდის ძირში აქვს ჯირკვალი, რომლიდანაც მყრალ სითხეს აფრქვევს, რის გამოც მას მტაცებლები არ ეკარებიან, რომელია ეს ცხოველი?

 

პას: სკუნსი ანუ მყრალა    

3) რომელმა ლითონმა 'იმსხვერპლა', გადმოცემით, რომის იმპერია? 

პას:  ტყვიამ

4)რა ჰქვია ცხოველური წარმოშობის სასუქს?  

პას:  ნაკელი

5)   პირველი მსოფლიო ომის დროს იყო შემთხვევა, როდესაც მფრინავმა მის სახესთან ახლოს დაინახა საგანი, რომელიც მწერი ეგონა. დაიჭირა და მტრის ტყვია აღმოჩნდა. რა შემთხვევაში არის ეს შესაძლებელი? 

პას:  როდესაც თვითმფრინავის სიჩქარე და ტყვიის სიჩქარე ტოლია, და ერთმხრივ არის მიმართული  :

                       პასუხები:

1.      ფილტვების ვენებში.

2.      ამფოტერული ოქსიდი.

3.      იგივე ძალა.

4.      ვირუსები.

5.      გამყოფი ძაბრი ანუ ბიურეტი.

6.      ეს ცხოველია ზარმაცა.

7.      კირს ანუ კალციუმის ოქსიდს.

8.      სიმძიმის ძალა.

9.      ეს აირი არის ნეონი.

10.  ეს მცენარეა ჩაი.

11.  აბუზული ჩიტის ბუმბულებს შორის ჩვეულებრივთან შედარებით მეტია ჰაერი,ჰაერი კი სითბოს ცუდი გამტარია, ამიტომ ფრინველი სითბოს ინარჩუნებს...

12.  თვითმფრინავში დედამიწის მიზიდულობის ძალა ნაკლებია, ვიდრე გარეთ.

13.  დეზოქსირიბონუკლეინმჟავა (დნმ).

14.  ალუმინის ჰიდროქსიდს AL(OH)₃

15.  ძაღლს საოფლე ჯირკვლები მოთავსებული აქვს მხოლოდ თითების ბალიშებზე.ცხელ ამინდში ფართოდ გაღებული პირიდან და „გადმოგდებული“ ენიდან ნერწყვის ინტენსიური აორთქლება აგრილებს მის ორგანიზმს.

16.   

17.  ბ)ბაობაბი.

18.  გასტრიტი.

19.  პენიცილინი.

20.  მელანიზმი.

       ბლიცტურის პასუხები:

1.      ალბინიზმი

2.      სკუნსი ანუ მყრალა.

3.      ტყვიამ.

4.      ნაკელი.

5.      როდესაც თვითმფრინავის სიჩქარე და ტყვიის სიჩქარე ტოლია და ერთმხრივ არის მიმართული. 

დავალებები...

გადაანაწილონ  ნაერთთა ქიმიური ფორმულები:

NaCl, HCl, NaOH, Na₂O, CaO, Ca(OH)₂, CaSO₄, H₂SO₄, SO₂, SO₃, H₂S, MgS,  Mg(NO₃)₂,  MgO, Mg(OH)₂,MgCO₃,

CO₂,  H₂SO₃, H₃PO₄, KOH, H₂CO₃,  K₃PO_4,  Ba(OH)₂, LiOH:   მოფიქრებისათვის გეძლევათ 2 წუთი:

ოქსიდი	მჟავა	ფუძე	მარილი

                 

                                     

                                                                                                              გუნდი,,ვიქტორია“

1.ტბა აფრიკის სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილში;

2.დედამიწის უგრძესი მდინარე;

3.ეს კონტინენტი ყველაზე გვიან აღმოაჩინეს კონტინენტებს შორის ,მისი უდიდესი ტერიტორია ყინულითაა დაფარული ის  არცერთ სახელმწიფოს არ ეკუთვნის და მხოლოდ სამეცნიერო საქმიანობაა დაშვებული

4.ავსტრალიის ბინადარია, დედამიწაზე უძველესი დროიდან შემორჩა ,ის კვერცხისმდებელი ძუძუმწოვარია.

5.სრუტე ,რომელიც ევროპას აზიისაგან გამოყოფს.

6.ყველაზე დიდი ნახევარკუნძული.

7.კუნძული ხმელთაშუა ზღვაში.

8.ყველაზე დიდი ყურე დედამიწაზე.

                                             გუნდი ,, მოგზაურები“

1. კონტინენტი ,რომელიც ქრისტეფორე კოლუმბმა აღმოაჩინა ,თუმცა მას ვესტ-ინდოეთი უწოდა.

2. სასტიკი და დაუნდობელი კონკისტადორი,რომელმაც აცკეტების იმპერია მიწასთან გაასწორა.

3. ყველაზე დიდი კუნძული.

4. სამხრეთ ამერიკის ყველაზე წყალუხვი მდინარე.

5. ზღვა,რომელშიც  არცერთი ცოცხალი ორგანიზმი არ ბინადრობს.

6. ხმელეთში ღრმად შეჭრილი ადგილი.

7. დედამიწის უმაღლესი მწვერვალი.

8. მსოფლიოში ყველაზე მაღალი ჩანჩქერი.

9. ყველაზე პატარა ფრინველი.

10.           ყველაზე ღრმა ადგილი წყნარ ოკეანეში,მისი სიღრმა 11022 მ-ია

                   დააკავშირეთ მოგზაურები და მათი აღმოჩენები

მარკო პოლო

ვასკო და გამა

ფერნანდო მაგელანი

ჯეიმს კუკი

რობერტ პირი

რუალ ამუნდსენი

დეივიდ ლივინგსტონი

ქრისტეფორე კოლუმბი

ამერიგო ვესპუჩი

მათეო ფლინდერსი

ჯუმბერ ლეჟავა

აბელ ტასმანი

ჰენრი მონტონ სტენლი

ნორგეი თენსინგი

ედმონ ჰილარი

ჟაკ პიკარი

დონალდ უელში

ლეიფ ერიქსონი

კორტესი

პორტუგალიელი პრინცი,ჰენრიხ ზღვაოსანი

იტალიელი ვაჭარი და მოგზაური , ქალაქ ვენეციიდან ჩინეთში გაემგზავრა და ეს ქვეყანა კარგად შეისწავლა.მან ევროპელებს ჩინური კომპასი გააცნო. ასევე იმოგზაურა საქართველოშიც.

ლისაბონიდან ინდოეთისაკენ იმოგზაურა, მან პირველმა იმოგზაურა საზღვაო გზით ინდოეთისაკენ,იქიდან კი სანელებლები წამოიღო.

პორტუგალიელი მოგზაური ,მან პირველმა შემოუარა დედამიწას გარშემო და დაადგინა დედამიწის სფერულობა.

ინგლისელი მოგზაური. მან აღმოაჩინა ავსტრალია და ,,უცნობი სამხრეთი მიწა“ უწოდა.

ამერიკელი მოგზაური,ოცი წელი ემზადებოდა ჩრდილოეთ პოლუსზე გასამგზავრებლად და საბოლოოდ მაინც მიაღწია და ჩრდილოეთ პოლუსი აღმოაჩინა.

ნორვეგიელი მოგზაური,მან სამხრეთი პოლუსი აღმოაჩინა.

ინგლისელი მოგზაური,მან აფრიკის კონტინენტი და ჩანჩქერი ვიქტორია აღმოაჩინა და შეისწავლა აფრიკის შიდა რაიონები.

მას სჯეროდა რომ დედამიწა მრგვალია და დარწმუნებული იყო, თუ სულ დასავლეთის მიმართულებით ივლიდა ,აუცილებლად აღმოსავლეთიდან დაბრუნდებოდა.ის დარწმუნებული იყო რომ ინდოეთთან მდებარე კუნძულებს მიაღწია,თუმცა სინამდვილეში მან ახალი კონტინენტი -ამერიკა აღმოაჩინა.თუმცა კუნძულებს დღესაც ვესტ-ინდოეთის კუნძულებს უწოდებენ.

მან აღწერა ამერიკის ბუნება და მოსახლეობა და ამ ახალ ტერიტორიებს ,,ამერიგოს მიწები“ ეწოდა, მოგვიანებით კი ჩრდილოეღთ და სამხრეთ ამერიკის კონტინენტები.

მან პირველმა შემოუარა ავსტრალიას და დაადგინა რომ ავსტრალია არ იყო დიდი კონტინენტი,სწორედ მან უწოდა პირველად  ამ კონტინენტს სახელი ,რაც ლათინურ ენაზე ,,სამხრეთს“ ნიშნავს.

ქართველი მოგზაური,მან 10 წელი მოანდომა დედამიწის გარშემო მოგზაურობას ველოსიპედით.

გამოცდილი მეზღვაური,მის სახელს ატარებს ავსტრალიის სამხრეთით მდებარე კუნძული.

ამერიკელი მკვლევარი,მან  გამოიკვლია სამხრეთ აფრიკის ტერიტორია და პირველად შემოუარა ტბა ,,ვიქტორიას“ და განსაზღვრა მისი ფორმა და სიდიდე.

ნაპალელი მოგზაური და მთამსვლელი ,მან დალაშქრა მსოფლიოს უმაღლესი მწვერვალი ევერესტი.

ახალზელანდიელი  მოგზაური და მთამსვლელი ,მან დალაშქრა მსოფლიოს უმაღლესი მწვერვალი ჯომოლუნგმა.

შვეიცარიელი ის პირველად ჩავიდა მარიანის ღრმულში.

ამერიკელი ,რომელიც პირველად ჩავიდა მარიანის ღრმულში ბატისკაფით და იქ 20 წუთი დაჰყო.

ვიკინგი,რომელიც პირველი მიადგა ჩრდილოეთ ამერიკის ნაპირებს და იქ პირველი დასახლება დააარსა.

სასტიკი და დაუნდობელი კონკისტადორი ,რომელმაც აცტეკების იმპერია მიწასთან გასწორა.

მისი თაოსნობით მსოფლიოში პირველი გეოგრაფიული ინსტიტუტი დაარსდა

                         ,,ვიქტორია“

1.              ევროპა

2.              ატლანტის ოკეანე

3.              კუნძული ტასმანია

4.              ინდოსტანის ნ-კ

5.              კორდილიერები

6.              ბერინგის სრუტე

7.              მექსიკის ყურე

8.              ბალტიის ზღვა

9.              დიდი ბარიერული რიფი

10.        ბოსფორის სრუტე

                   ვიქტორინის პასუხები

1.   ფინიკიელები

2. ატლასი

3. პორტულანო

4. დრეიკის სრუტით

5. ჩინური კომპასი

6.  წყნარი

7. ასტროლაბი

8.  ცხოველების ტყავს ან პერგამენტს

9. შავ და მარმარილოს ზღვებს

10.           ინდოეთის

ჯგუფური სამუშაო

11.           ეს არის კენგურუ.აბორიგენმა რომელიც ჯ.კუკს შეხვდა ასე განუმარტა თავის ენაზე,,თქვენი არ მესმის“ კუკმა ეს ცხოველის სახელად მიიღო .

12.           ჩრდილო-ყინულოვანი ოკეანე

13.           ჩრდილო-ყინულოვანი ოკეანეს და წყნარ ოკეანეს

14.           კაკაო,პომიდორი, წიწაკა.კარტოფილი თამბაქო და ფრინველი ინდაური

15.           პატარა ნალისებური ფორმის მარჯნული წარმოშობის კუნძულებია

კაპიტნების კონკურსი

16.           აზიას

17.           ხელსაწყოა ,რომლის საშუალებითაც ძველად მეზღვაურები ზღვის სიღრმეებს ზომავდნენ

18.           გობის

19.           მყვინთავებისთვის სპეციალური ტანსაცმელი და სასუნთქი აპარატია.

20.           ატლანტიის

კროსვორდების შევსება

    21.სამხრეთის ოკეანე

22. ვულკანური წარმოშობისაა

23.დრაკარი და კნორი

24. არაბეთის

25. მოწყობილობაა,რომლითაც ყყალში დიდ სიღრმეზე ჩასვლაა შესაძლებელი.

                ,,მოგზაურები“

1.       ავსტრალია

2.       წყნარი ოკეანე

3.       გრენლანდია

4.       არაბეთის ნ-კ

5.       ჰიმალაის მთები

6.       ბოსფორის სრუტე

7.       ბენგალის ყურე

8.       წითელი ზღვა

9.       მარიანის ღრმული

10.ლა-მანშის სრუტე.

     ჟიურის წევრების შეფასების ფურცელი

№	ჯგუფი 1  ( ქულა)		ჯგუფი 2  (ქულა)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
ჯგუფური სამუშაო (20 ქულა)
11
12
13
14
15
კაპიტნების კონკურსი ( 10 ქულა)
16
17
18
19
20
დავალება,,კროსვორდები“ ( 5 ქულა)
21
22
23
24
25
საბოლოო   შეფასება  გუნდების